Plectra

voor Klavecimbels en Spinetten

Plectra, ook wel kieltjes genoemd, zijn essentieel voor de klank en respons van klavecimbels en spinetten.

Het kiezen van het juiste materiaal voor je plectra kan de speelervaring en klankkwaliteit van je instrument sterk beïnvloeden.

Plectra / Kieltjes

De snaren in een klavecimbel en spinet worden net als bijvoorbeeld bij een gitaar aangetokkeld met kieltjes, ook wel "plectra" genoemd.
In plaats van het tokkelen of 'plukken' met de hand, gebeurd dit door een zogenaamd dokje waar de plectrum op is bevestigd. Als je een toets indrukt, druk je daarmee het dokje met de plectrum tegen de snaar.
In de loop van de geschiedenis  zijn ze van allerlei materialen gemaakt, elk met hun eigen voordelen en nadelen. Hier leggen we alles uit over de gebruikte materialen, hoe ze werken, en wat ze uniek maakt.

Als je overweegt de oude plectra in jouw instrument te vervangen, dan kan de onderstaande informatie handig zijn bij het beoordelen van welk materiaal je jouw plectra wilt hebben. Elk materiaal heeft unieke eigenschappen, dus kies wat het beste past bij jouw speelstijl en de gewenste klank!

1. Vogelveren - Klassiek en Elastisch

Historisch gezien zijn vogelveerplectra populair vanwege hun flexibiliteit en klankkwaliteit. Verschillende vogelveren bieden diverse klankkleuren.

Vogelpennen werden historisch gezien het meest gebruikt. Ze zijn elastisch, sterk en relatief makkelijk te vinden. Afhankelijk waar men woonde, gebruikte men  de veren van verschillende soorten vogels.

  • In het Noorden: Hier gebruikte men vooral slagpennen van meeuwen, raven of kraaien. Deze vogels hebben sterke veren omdat ze goed kunnen vliegen. Loopvogels zoals kippen of kalkoenen en watervogels zoals eenden hebben minder geschikte veren.
  • In het Zuiden en Alpengebied: Roofvogelveren, zoals die van buizerds, arenden en gieren, waren favoriet. Deze zijn vaak stugger en duurzamer

Let op: De levensduur van een vogelveer hangt af van hoe elastisch de veer is. Omdat veren kunnen uitdrogen en breken, moeten ze worden verzorgd met speciale oliën. Gebruik geen gewone plantaardige oliën zoals olijf- of zonnebloemolie; deze kunnen de snaren aantasten.

2. Leer – Zacht en Warm

Runderleer was een populair alternatief voor vogelveren. Het is zachter dan een veer en werd vaak gebruikt voor zachte registers zoals "peau de bouffle", die de zachte aanraking van vingers imiteren.

Sommige leren kieltjes werden behandeld met lijnolie. Dit maakte ze harder en duurzamer, maar het proces was tijdrovend.

Wij bieden voorgevormde leren plectrums in verschillende breedtes aan.

3. Messing – Sterk maar Stijf

Messing is extreem stevig en gaat lang mee, maar het heeft één groot nadeel: het is niet elastisch. Hierdoor klinkt het minder natuurlijk en krijg je soms ongewenste boventonen.

Omdat ze niet buigzaam zijn, bewegen ze niet mee met de snaar, hierdoor ontstaan er extra trillingen die de klank donkerder en minder puur maken. Daarom worden ze vooral gebruikt voor specifieke registers met kleine trillingen.

Op aanvraag leveren wij een messing plectrums, eventueel voorzien van een anti-oxidatie laagje.

4. Moderne alternatief – Delrin (Kunststof)

Delrin plectra zijn modern, licht, en bieden een consistente klank. Ze zijn duurzaam en eenvoudig te bewerken.

Delrin is een kunststof dat in de jaren '70 is ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf Dupont uit Rotterdam. Delrin is lichter en sterker dan staal bovendien is het elastisch en eenvoudig te bewerken.

Het is duurzaam en blijft 5 tot 10 jaar bruikbaar als je het goed behandelt. Let wel op de omgevingstemperatuur, het wordt stug onder 15°C en breekt onder -8°C. Bij temperaturen boven 30°C wordt het zachter.

Met goed onderhoud, zoals regelmatig schoonmaken en het vermijden van extreme temperaturen, kun je de levensduur van een Delrin-plectrum optimaliseren. Na ongeveer 5 jaar is het verstandig de plektra te controleren en te overwegen om ze preventief te vervangen, zeker als het instrument intensief gebruikt wordt.

Wij leveren kant-en-klare geïntoneerde Delrin-plectra in verschillende diktes en sterktes. Plectrums zijn makkelijk te vervangen. Voorgevormde plectra zijn handig in gebruik!

Ontdek al onze producten

In onze webshop kunt u plectra en andere accessoires voor klavecimbels en spinetten bestellen.